صورت های مالی اساسی

صورت های مالی اصلا چی هست؟

شرکت ها یکسری فعالیت در طول سال یا دوره مالی خودشون انجام میدن که حاصل آن ها یکسری اعداد و ارقام و اطلاعات اقتصادی است که در قالب صورت های مالی نوشته میشن.

انواع صورت های مالی اساسی:

1- ترازنامه

2- سود و زیان

3- سود و زیان جامع

4- صورت جریان وجوه نقد

ترازنامه:

یکی از صورت های مالی اساسی است که شامل 3 قسمت میشه:

1- حقوق صاحبان سهام

2- دارایی

3- بدهی

و وضعیت این موارد و اقلامی که در این قسمت ها قرار می گیرن رو در زمانی مشخص که در بالای ترازنامه نوشته می شود را نشون میده.

اقلام ترازنامه:

1- دارایی ها:

دارایی ها در ترازنامه بر اساس نقد شوندگی مرتب می شوند یعنی اساس سهولت در تبدیل آن ها به وجه نقد.

دارایی ها شامل دارایی های جاری( در طول یکسال یا کمتر به وجه نقد تبدیل می شوند) و غیر جاری( دارایی هایی که بیشتر از یکسال تبدیل آن ها به وجه نثد زمان می برد  یا انتظار نمی رود در طول دوره عملیات از آن ها استفاده شود) می شود.

داریی های جاری:

1- وجه نقد: این حالت نقد ترین حالت دارایی است که می تواند شامل اوراق خزانه، گواهی سپرده کوتاه مدت، چک و …..

2- موجودی مواد و کالا: دارایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در بحث موضوع اصلی فعالیت شرکت تاثیرگذار است.

3- سرمایه گذاری کوتاه مدت: به سرمایه گذاری هایی گفته می شود که سررسید آن ها کمتر از یکسال باشد.

4-سفارشات و پیش پرداخت ها: پیش پرداخت به معنای آن است که قبل از دریافت کالا یا خدمات مبلغی را برای آن پرداخت کرده باشیم که جزء دارایی ما به حساب می آید. یکی از متداول ترین مثال ها در این زمینه پیش پرداخت بیمه است .

5- حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری و غیر تجاری: به صورت کلی حساب و اسناد دریافتنی ناشی از فروش نسیه است. فرق تجاری و غیر تجاری در این است که تجاری حاصل فعالیت و معامله تجاری در راستای فعالیت اصلی شرکت است اما غیرتجاری مربوط به فعالیت و معالات اصلی شرکت نیست حاصل از قرض یا فعالیتی خارج از فعالیت اصلی شرکت بوده است.

دارایی های غیرجاری:

1- سرمایه گذاری بلندمدت: معمولا طول عمر این سرمایه گذاری ها بیشتر از یکسال است و معمولا از آن ها در فعالیت های عادی و مستمر شرکت استفاده نمی شود. حساب های دریافتنی بلندمدت نیز شرایطی مشابه با سرمایه گذاری ها دارد.

2- دارایی ثابت مشهود: این دارایی ها طول عمر بیشتر از یکسال دارند و همچنین دارای ماهیت فیزیکی هستند واحد های تجاری از این دارایی ها برای بیشتر از یک دوره مالی استفاده می کنند مثل زمین و ساختمان

3- دارایی های نامشهود: این دارایی ها همانند دارایی های مشهود برای بیش از یکسال نگهداری می شوند و بر خلاف دارایی های مشهود ماهیت فیزیکی ندارند  مثل سرقفلی، حق اختراع و ….

بدهی ها

شرکت ها یا واحد های تجاری به دلیل مبادلات و فعالیت های گذشته خودشان متحمل تعهداتی می شوند که به آن ها بدهی می گویند که در مقابل آن ها ممکن است وجه نقد از شرکت خارج شود. بدهی خا بر اساس سررسیدشان به دو طبقه جاری و غیر جاری نقسیم میشوند.

بدهی های جاری:

این بدهی ها بدهی هایی هستند که انتظار میرود طی یکسال از تاریخ ترازنامه یا یک چرخه عملیاتی هر کدام که طولانی تر است تسویه شود.

شرکت برای تسویه این بدهی ها از طریق دارایی جاری یا ایجاد بدهی جاری جدید اقدام می کند مانند گرفتن وام برای تسویه بدهی ها.

بدهی های جاری شامل موارد زیر است:

1- حساب و اسناد پرداختنی تجاری: وقتی ما از کالا و یا خدماتی به صورت نسیه استفاده می کنیم و قرار باشد بدهی خود را ظرف یکسال از تاریخ ترازنامه تسویه کنیم این حساب به وجود می آید.

تفاوت حساب تجاری و اسناد تجاری در این است که در اسناد ما چک، سفته یا چیزی مشابه را به طرف حسابمون دادیم اما در حساب تجاری فروشنده خدمات و کالا را روی خوش حسابی به ما ارائه داده است.

2- پیش دریافت ها: وقتی ما قبل از ارائه خدمات و یا کالا وجهی را دریافت میکنیم به آن پیش دریافت می گویند و برای ما تعهد به وجود می آورد که در قبال پولی که گرفتیم حنما کالا یا خدما مربوطه را ارائه دهیم.

3- ذخیره مالیات: شرکت ها با توجه به درآمد و هزینه های سال های قبل خود اقدام به پیش بینی مبلغ مالیات خود می کنند و ذخیره ای را برای آن در نظر می گیرند.

4- سود سهام پیشنهادی و پرداختنی: مدیریت با توجه به سودسازی شرکت تصمیم می گیرد سودی را به سهامداران بدهد البته قبل از اون باید به تصویب مجمع عمومی عادی برسد حالا چرا میاد جزء بدهی های جاری؟ چون بعد از مجمع شرکت 8 ماه وقت دارد سود را به سهامداران پرداخت کند.

5- تسهیلات دریافتی: این قسمت شامل تسهیلات دریافتی کوتاه مدت و حصه جاری بدهی های بلند مدت می شود.

منظور از حسه جاری آن قسمت هز بدهی های بلند مدت است که سررسید آن ها در دوره جاری است.

بدهی های غیرجاری:

1- وام های بلند مدت

2- ذخیره مزایایی پایان خدمت کارکنان

3- بدهی های مالیاتی تعلیق شده

……

حقوق صاحبان سهام (سرمایه)

بعد از اینکه ما از دارایی بدهی ها را کم کردیم می رسیم به حقوق صاحبان سهام کهه شامل موارد زیر است:

1- سرمایه قانونی

2- افزایش سرمایه

3- صرف سهام: بر اساس ماده 160 قانون تجارت شرکت اجازه دارد سهام خود را به مبلغ اسمی بفروشد و یا علاوه بر مبلغ اسمی مبلغی را به عنوان اضافه ارزش از خریدار دریافت کند این اضافه ارزش یا میره داخل اندوخته ها یا بین صاحبان سهام تقسیم می شود.

4- اندوخته قانونی: بر اساس قانون تجارت یک بیستم از سود خالص هر سال به عنوان اندوخته قانونی به حساب می آید تا زمانی که به  10% کل سرمایه برسد از بعد از آن احتساب اندوخت قانونی اختیاری است.

5- سایر اندوخته ها: گاهی اوقات سود سهام در پایان دوره مالی به دلایلی مانند توسعه شرکت یا برخی موارد قانونی بین سهامداران تقسیم نمی شود و در اختیار شرکت باقی می ماند و جزء حقوق صاحبان سهام است.

6- سود و زیان انباشته: بخش تقسیم نشده سود خالص شرکت از ابتدای فعالیت.

7- سهام خزانه: سهامی است که توسط خود شرکت خریداری می شود که باعث کاهش حقوق صاحبان سهام میشه. سهام خزانه سرمایه گذاری در شرکت حساب نمی شود، سودی دریافت نمی کند و یاعث حق رای نیز نمی شود.

8- مازاد تجدید ارزیابی موجودی ها: تجدید ارزیابی یعنی به روز کردن ارزش دفتری دارایی های شرکت که به عنوان مازاد تجدید ارزیابی در قسمت حقوق صاحبان سهام می آید.

کاربرد های ترازنامه در چه زمینه هایی است؟ با استفاده از ترازنامه ما می توانیم شرکت برای فعالیت های خود از چه منابعی استفاده کرده است منابعی که شرکت می تواند استفاده کند شامل بدهی و حقوق صاحبان سهام است. یکی دیگر از کاربرد های ترازنامه این است که به وسیله آن می توانیم نسبت های مالی مختلف را بدست آوریم و به وسیله آن روند شرکت و وضعیت شرکت را نسبت به سال های گذشته و صنعتی که در آن قرار دارد بسنجیم.

صورت سود و زیان:

در این صورت مالی ما می توانیم تمام درآمد ها و هزینه های یک شرکت در یک دوره مالی به راحتی مشاهده کنیم در واقع میشه گفت نشان دهنده عملکرد کلی شرکت و مدیران است. این صورت معمولا اولین صورتی است که در دوره حسابداری تهیه می شود.

 اقلام صورت سود و زیان:

1- درامد فروش: شامل درآمدی است که شرکت از فروش محصولاتش بدست آورده است.

2- بهای تمام شده کالای فروش رفته: کل کبلغ هزینه ای که شرکت انجام داده تا محصول را تهیه کند.

3- سود ناخالص: حاصل تفاضل دو عدد بالا باعث بدست آمدن سود ناخالص می شود.

4- هزینه های عمومی و اداری: هزینه هایی که در قسمت عمومی شرکت قرار به وجود می آید مثل حقوق کارکنان، هزینه بیمه و …

5- سود یا زیان عملیاتی: اگر از سود ناخالص هزینه عمومی و اداری کم شود نتیجه می شود سود یازیان عملیاتی

6- هزینه های مالی: به هزینه هایی مانند هزینه یا بهای کارمزد یا نرخ بهره تسهیلات دریافتی هزینه های مالی گفته می شود.

7- مالیات

8- درآمد حاصل از سرمایه گذاری: درآمد های ناشی از فعالیت هایی نظیر خرید سهام

9- درآمد یا هزینه های متفرقه: درآمد هایی که به صورت عادی ممکن است نباشند و در تقسیم بندی بالا نیز قرار نمیگیرند مثل درآمد یا هزینه ناشی از تسعیر ارز یا سود سپرده بانکی

10- سود پس از کسر مالیات

11- سرمایه: منظور از سرمایه تعداد سهام به قیمت اسمی است.

تفاوت DPS و EPS؟

به صورت کلی درآمد ها و هزینه ها به عملیاتی و غیر عملیاتی تقسیم میشوند که منظورازعملیاتی آن دسته از درآمد ها یا هزینه هایی است که ناشی از فعالیت مستمر و اصلی واحد تجاری است مثل درآمد و هزینه ناشی از تغییرات ارزش کالا، درآمد(هزینه) مطالبات مشکوک الوصول، هزینه استهلاک دارایی ثابت بخش اداری و فروش، هزینه ملزومات بخش اداری و فروش، هزینه تاسیس، هزینه حمل به خارج و هزینه آموزش و …….

درآمد های غیرعملیاتی درآمد هایی هستند که ناشی از فعالیت مستمر و اصلی واحد نیستند مثل درآمد های ملی، هزینه های مالی، درآمد ناشی از تغییرات ارزش سرمایه گذاری ها و دارایی های ثابت، درآمد ناشی از سرمایه گذاری ها، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری ها و دارایی های ثابت

نکته ای که در خصوص درآمد های غیر عملیاتی وجود دارد این است که در نتیجه کاهش ثروت به وجود می آیند مثل فروش دارایی های ثابت یا اغلب سود های تجدید پذیر نیستند در نتیجه باید تاثیر آن ها را بر سود خالص بررسی کرد چون ممکن است تصور نادرستی ار درآمد شرکت به وجود آورد که نتیجه آن انتظارات اشتباه از آینده قیمت سهام است.

سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی : بعد از اینکه تمام هزینه های عملیاتی و همه هزینه هایی که برای نگهداری واحد تجاری ضروری هستند مثل کرایه، بیمه، بهای تمام شده کالای فروش رفته از سود ناخالص کم شدند سود عملیاتی بدست می آید. یا به تعبیر دیگر از تفاضل سود درآمد های عملیاتی و هزینه های عملیاتی( هزینه هایی که درمسیر کسب درآمد های عملیاتی ایجاد می شوند) سود عملیاتی بدست می آید. و سود غیر عملیاتی ناشی از فعالیت های نامرتبط با موضوع اصلی شرکت است و از تفاضل درآمد و هزینه غیر عملیاتی حاصل می شود.

صورت سود و زیان جامع

علاوه بر مواردی که در صورت سود و زیان آمده برخی موارد هستند که به صورت مستقیم به حساب صاحبان سرمایه می رود اما

در صورت سود وزیان دسته بندی نمی شوند و چون در تصمیمات افرادی که قرار است از صورت های مالی استفاده کنند نقش دارد این اقلام در صورت سود و زیان جامع آورده میشود.

به صورت کلی صورت سود و زیان جامع شامل قسمت های زیر است:

1- سود(زیان) دوره جاری: این قسمت در صورت سود و زیان بدست می آید.

2- سایر اقلام درآمد ها و هزینه ها که شامل موارد زیر است:

. تغییرات مازاد تجدید ارزیابی سرمایه گذاری ها و دارایی خای ثابت

. تغییرات سود تحقق نیافته سرمایه گذاری

. تغییرات اندوخته تسعیر دارایی و بدهی ارزی در صورت دولتی بودن شرکت

3- تعدیلات سنواتی: تعدیلات سنواتی مربوط به مسائلی  است که مرتبط با سنوات قبل است که شامل اشتباه در حسابداری و تغییر رویه ها در حسابداری می شود این تعدیلات باعث می شود که سود و یا زیان انباشته تحت تاثیر قرار بگیرد و برخی از اقلام  در برخی صورت های مالی دوباره ارائه شوند.

صورت جریان وجوه نقد

باید یادتون باشه که صورت سود و زیان بر مبنای تعهدی است پس ممکن است سود رو به صورت صحیح نشان ندهد یعنی ممکن سود عدد خوب و روند خوبی داشته باشه اما شرکت توانایی در ایجاد جریان نقد نداشته باشه و همین قضیه باعث ایجاد مشکل برای شرکت بشود.

صورت جریان وجوه نقد یکی از صورت های مالی سه ماهه است حالا اصلا چی رو به ما نشون میده؟

تمام جریان ورود و خروج وجه نقد ناشی ار فعالیت های تجاری و سرمایه گذاری واحد تجاری را به ما نشان می دهد و آن ها را بر اساس نوع فعالیت طبقه بندی میکند که طبقه بندی آن به صورت زیر است:

طبقه اول: وجه نقد دریافت و پرداخت شده بابت فعالیت عملیاتی

طبقه دوم: وجه نقد دریافت شده یا پرداخت شده بابت بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی بابت تامین مالی

طبقه سوم: وجه نقد دریافت یا پرداخت شده بابت مالیات بر درآمد

طبقه چهارم: وجه نقد دریافت یا پرداخت شده بابت فعالیت سرمایه گذاری

طبقه پنجم: وجه نقد دریافت یا پرداخت شده بابت فعالیت تامین مالی

حالا با توجه به چیزایی که گفتیم فایدش چی هست؟

1- توان ایجاد جریان نقد شرکت در آینده رو نشان میدهد.

2- انعطاف پذیری مالی شرکت ها را نشان میدهد.

3- عملکرد مالی شرکت را نیز به ما نشان می دهد.

این سه مورد از موارد با اهمیت بود.