بازار آپشن به عنوان بازار جدیدی در ایران شناخته میشود اما این بازار در سطح بینالمللی جدید نیست و سابقه بسیار طولانی دارد. تاریخچه این بازار از زمان پیش از میلاد و از زمان باستان است.
سیر تکامل آن به شرح زیر است:
- تالس و اختیار زیتون
تالس، فیلسوف یونانی، با پیشبینی برداشت پربار زیتون، حق خرید دستگاههای پرس زیتون را پیش از فصل برداشت با قیمت ثابت خریداری کرد. پس از افزایش تقاضا، او این حق را با سود کلان فروخت. این رویداد به عنوان اولین استفاده مستند از آپشن در تاریخ شناخته میشود.
- روم باستان و قراردادهای کشتیرانی
بازرگانان رومی از قراردادهای شبیه آپشن برای پوشش ریسک حملونقل دریایی استفاده میکردند. مثلاً پرداخت مبلغی برای حق لغو حمل کالا در صورت طوفان توسط بازرگانان.
- ورود آپشن به تجارت اروپا
بازارهای اروپای قرون وسطی، در بلژیک و ونیز، تجار از قراردادهای اختیار برای تجارت کالاهایی مانند پشم، غلات و ادویه استفاده میکردند البته حالت قانونی و صحیح امروزی را نداشتند و منجر به مشکلاتی بین تجار میشد.
- هلند
در دوره موسوم به Tulip Mania، معاملهگران هلندی از آپشنها برای سفتهبازی روی پیاز گل لاله استفاده کردند.
این قراردادها شامل حق خرید پیاز لاله در بهار با قیمت ثابت بودند که منجر به ایجاد حباب قیمتی روی آنان شد و بعد از ترکیدن حباب با مشکلات حقوقی مواجه شدند.
- انقلاب صنعتی
در قرن 19 بازار آپشن در لندن و به صورت غیر رسمی در آمریکا شکل گرفت و در قرن 20 پس از یک دوره محرومیت به علت تشدید نوسانات بازار به صورت رسمی توسط بورس شیکاگو تاسیس شد. پس از آن این بازار گستردهتر شد و مواردی مثل شاخص S&P و آپشنهای ارزی به آن اضافه شد.
- عصر دیجیتال
در قرن جدید معاملات آپشن منجر به یکی از بزرگترین بحرانهای مالی در سال 2008 شد که پس از آن قوانین سختگیرانه برای نظارت در این حوزه تصویب شد.
از سال 2017 آپشنها وارد بازار ارزدیجیتال شدند و صرافیهای مانند derbit امکان معامله این حوزه را فراهم کرد.
- تاریخچه آپشن در ایران
1. قبل از سال 1380 و قراردادهای سنتی:
در اقتصاد ایران، برخی قراردادهای اسلامی مانند بیع شرط و صلح اعتباری شباهتهایی با مفهوم اختیار معامله داشتند، اما به شکل مدرن و استاندارد شده نبودند.
2.دهه 1380: آغاز رسمی معاملات آپشن در بورس ایران
3.تصویب قانون بازار اوراق بهادار (۱۳۸۴)
با تصویب قانون بازار اوراق بهادار، زمینه برای معرفی ابزارهای مشتقه مانند آپشن فراهم شد.
سازمان بورس و اوراق بهادار تهران موظف به توسعه ابزارهای مالی نوین شد.
4.راهاندازی اولین قراردادهای اختیار معامله (۱۳۸۷-۱۳۸۹)
بورس کالای ایران در سال ۱۳۸۷ اولین گامها را برای معرفی قراردادهای اختیار معامله روی کالاها (مانند زعفران و پسته) برداشت.
در سال ۱۳۸۹، اختیار معامله سهام به صورت محدود در بورس اوراق بهادار تهران آزمایش شد.
5.دهه 90 و گسترش آپشن
راهاندازی رسمی بازار آپشن سهام (۱۳۹5)
در سال ۱۳۹5، بورس اوراق بهادار تهران قراردادهای اختیار خرید و فروش سهام را به صورت رسمی معرفی کرد.
نمادهای بزرگی مانند فولاد مبارکه، ایرانخودرو و صنایع مس جزو اولین داراییهای پایه بودند.
پیش از آن اوراق فروش تبعی بر روی 29 سهم در راستای حمایت از سهامداران منتشر شد. در نهایت با انتشار قراردادهای استاندارد در سال 1395 اولین عرضه رسمی توسط بورس اوراق بهادار انجام شد. مدتی بعد طلا و دو سال بعد زعفران به این بازار اضافه شد.
آپشن و بورس کالا
قراردادهای اختیار معامله روی کالاهای کشاورزی (زعفران، پسته) و فلزات (مس، فولاد) گسترش یافت.
6.دهه 1400
این بازار محبوبیت زیادی میان معاملهگران پیدا کرد و به مرور شرکتها نیز مقدمات و زیرساخت مناسب برای ورود به این بازار را فراهم کردند و این بازار شروع به توسعه و جذب سرمایه گذاران کرد.
یک پاسخ
درود واقعا تابلو آپشن که اضافه کردید فوق العااادست قابلیت هایی دارید که من تو هیچ سایتی ندیدم واقعا خداقوت