۳ صندوق جدید نقره در راه بورس؛ مزایا، ریسکها و استراتژی خرید هوشمند
بازار سرمایه ایران در حال تجربه یک تحول تاریخی در کلاس داراییهای کالایی است. پس از موفقیت چشمگیر صندوقهای طلا، اکنون نوبت به «نقره» رسیده است. خبری که این روزها در صدر اخبار بورس کالا قرار دارد، پذیرهنویسی همزمان ۳ صندوق کالایی نقره است. این اتفاق در حالی رخ میدهد که نقره در بازارهای جهانی رکوردهای قیمتی جدیدی را ثبت کرده و توجه سرمایهگذاران بزرگ را به خود جلب کرده است.
چرا نقره؟ (تحلیل بازار جهانی و بنیادین)
نقره همواره به عنوان «برادر کوچکتر طلا» یا «طلای فقرا» شناخته میشد، اما در سالهای اخیر (۲۰۲۴ و ۲۰۲۵) هویت مستقل و قدرتمندی پیدا کرده است. برای درک اینکه چرا پذیرهنویسی این صندوقها جذاب است، ابتدا باید بدانیم در دنیا چه میگذرد.
۱. دوگانگی هویت نقره: پول یا کالای صنعتی؟
برخلاف طلا که عمدتاً یک کالای سرمایهای و پولی است، نقره دو کلاه بر سر دارد:
- فلز گرانبها: مانند طلا، پوششی در برابر تورم و بیثباتیهای اقتصادی است.
- فلز صنعتی: این مهمترین پیشران قیمت نقره در سال ۲۰۲۵ است. نقره رساناترین فلز جهان است و هیچ جایگزین اقتصادی برای آن وجود ندارد.
۲. انقلاب سبز و تقاضای انفجاری
جهان به سمت انرژیهای پاک حرکت کرده است و نقره “قلب تپنده” این تکنولوژیهاست:
- پنلهای خورشیدی: نسل جدید پنلهای خورشیدی حجم نقره بیشتری مصرف میکنند.
- خودروهای الکتریکی: هر خودروی برقی تقریباً ۲ تا ۳ برابر خودروهای بنزینی نقره مصرف میکند (در اتصالات، باتری و سیستمهای الکترونیکی).
- هوش مصنوعی و ۵:G زیرساختهای الکترونیکی مورد نیاز برای سرورهای AI و دکلهای ۵G نیازمند نقره هستند.
تحلیلگر: کسری عرضه در بازار نقره برای پنجمین سال متوالی ادامه دارد. یعنی تقاضای صنعتی و سرمایهگذاری از میزان استخراج معادن بیشتر است. این عدم تعادل، فنری فشرده زیر قیمت نقره قرار داده است.
۳. نسبت طلا به نقره (Gold/Silver Ratio)
نسبت طلا به نقره (Gold/Silver Ratio) یکی از مهمترین دماسنجهای بازارهای مالی است. عدد فعلی (حدود ۶۴.۵) پیامهای مهمی دارد:
- کف حمایتی ۱۰ ساله: همانطور که در تصویر مشخص است، محدوده ۶۴ تا ۶۵ یک “سد بتنی” است که از سال ۲۰۱۶ تاکنون مانع برتری کامل نقره شده است. رسیدن دوباره به این سطح یعنی نقره در ارزانترین حالت نسبی خود در برابر طلا قرار دارد.
- شکست (Breakdown) قریبالوقوع: اگر این نمودار به زیر عدد ۶۰ سقوط کند، تأیید رسمی آغاز «سوپر سایکل نقره» است. در بازارهای صعودی (Bull Market)، نقره معمولاً طلا را شکست میدهد (Outperform) و این نمودار نزولی میشود.
فاندامنتال: چرا نقره محکوم به صعود است؟
برخلاف طلا که فلزی پولی است، نقره اکنون یک فلز صنعتیِ کمیاب است.
- پنجمین سال کسری عرضه: بازار جهانی نقره در سال ۲۰۲۵ برای پنجمین سال متوالی با کسری عرضه مواجه است. در سال ۲۰۲۵، جهان با کسری حدود ۱۱۷ میلیون انس روبرو است؛ یعنی معادن توان تولید کافی برای تقاضای موجود را ندارند.
- انقلاب تکنولوژی TOPCon در پنلهای خورشیدی: نسل جدید پنلهای خورشیدی (TOPCon) که در ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ استاندارد شدند، نسبت به نسل قبل (PERC) حدود ۳۰٪ نقره بیشتری مصرف میکنند ~13mg بر وات. صنعت خورشیدی به تنهایی اکنون ۲۹٪ کل عرضه نقره جهان را میبلعد (این عدد در سال ۲۰۱۴ فقط ۱۱٪ بود).
- هوش مصنوعی (AI) و دیتاسنترها: شاید عجیب باشد، اما افزایش ۵۳ برابری ظرفیت دیتاسنترها از سال ۲۰۰۰ تاکنون، تقاضای عظیمی برای نقره (به عنوان بهترین رسانای الکتریسیته) در اتصالات سرورها ایجاد کرده است.
ردپای نهنگها و موسسات بزرگ
چه کسانی در حال خرید حجمهای سنگین هستند؟
- هند؛ نهنگِ بازار نقره: کشور هند در حال حاضر بزرگترین خریدار فیزیکی نقره در جهان است. واردات هند در سال ۲۰۲۴ به رکورد عجیب ۷,۶۶۹ تن رسید و پیشبینی میشود در سال ۲۰۲۵ نیز با وجود قیمتهای بالا، حدود ۶,۰۰۰ تن دیگر وارد کند. هندیها در حال تبدیل روپیه به نقره به عنوان سپر تورمی هستند.
- صندوقهای ETF: در سپتامبر ۲۰۲۵، ورود پول به صندوقهای ETF نقره (مثل SLV) به رکوردهای جدیدی رسید که نشان میدهد سرمایهگذاران نهادی (Institutional Investors) در حال اضافه کردن نقره به پورتفو هستند.
پیشبینی قیمت نقره در سال ۲۰۲۶ (بانکهای بزرگ)
موسسات مالی معتبر جهانی اهداف قیمتی (Target Price) خود را برای پایان ۲۰۲۵ و سال ۲۰۲۶ بهروزرسانی کردهاند که اکثراً صعودی است:
| نام موسسه | پیشبینی قیمت ۲۰۲۶ (انس) | دیدگاه تحلیلگر |
| Bank of America | ۶۵ دلار | به دلیل کسری ساختاری عرضه و اوجگیری تقاضای صنعتی |
| Citi (سیتی بانک) | ۷۰ دلار (سناریوی صعودی) | انتظار تداوم عملکرد بهتر نقره نسبت به طلا |
| UBS | ۶۰ تا ۶۵ دلار | تقاضای سرمایهگذاری سنگین در کنار کسری فیزیکی |
| Metals Focus | ۷۰ دلار | علیرغم رشد قیمت، بازار همچنان با کمبود مواجه خواهد بود |
| BMO Capital | ۵۶ تا ۶۰ دلار | کمی محتاطتر، اما اوج قیمت را در سهماههی چهارم ۲۰۲۶ میبیند |
صندوقهای نقره جهانی (ETF)؛ الگوی بورس ایران
آنچه امروز در بورس ایران رخ میدهد، سالهاست در بازارهای جهانی مانند NYSE و لندن جریان دارد. آشنایی با اینها دید خوبی به سرمایهگذار ایرانی میدهد:
- iShares Silver Trust (SLV) : بزرگترین صندوق نقره جهان. وقتی شما واحد این صندوق را میخرید، مدیر صندوق باید معادل آن شمش فیزیکی نقره در خزانههای لندن یا نیویورک ذخیره کند.
- :Sprott Physical Silver Trust (PSLV) این صندوق محبوبیت زیادی دارد زیرا تأکیدش بر نگهداری فیزیکی و عدم قرض دادن نقرهها (Rehypothecation) است.
موفقیت این صندوقها در جهان نشان داد که سرمایهگذاران خرد تمایل دارند بدون درگیر شدن با چالشهای نگهداری فیزیکی، در نوسانات نقره شریک شوند. این دقیقاً همان مدلی است که بورس کالا در ایران پیاده کرده است.
بازار نقره در ایران؛ از بازار سنتی تا بورس کالا
تا پیش از این، سرمایهگذاری در نقره در ایران با چالشهای بزرگی روبرو بود که عملاً آن را غیرجذاب میکرد:
مشکلات خرید سنتی (فیزیکی) نقره در ایران:
- مالیات بر ارزش افزوده: هنگام خرید شمش یا ساچمه نقره از بازار آزاد، باید مالیات سنگینی بپردازید که همان ابتدا شما را وارد ضرر میکند.
- کارمزد ساخت و فروش: نقرههای زینتی اجرت ساخت بالایی دارند و هنگام فروش با کسر قیمت شدید مواجه میشوند.
- ریسک عیار و سرقت: تشخیص خلوص نقره دشوار است و نگهداری حجم زیادی از آن در خانه خطرناک است.
- نقدشوندگی پایین: برخلاف طلا، فروختن سریع نقره در بازار سنتی همیشه آسان نیست.
انقلاب بورس کالا
با راهاندازی گواهی سپرده کالایی نقره و سپس صندوقهای نقره، تمام این مشکلات حل شد:
- حذف مالیات: معاملات گواهی و صندوق نقره در بورس معاف از مالیات هستند.
- شفافیت قیمت: قیمت بر اساس عرضه و تقاضا و نرخ جهانی + دلار کشف میشود.
- امنیت: نقرهها به صورت شمشهای استاندارد یک کیلوگرمی در خزانه بانکها یا بورس کالا نگهداری میشوند.
جزئیات پذیرهنویسی ۳ صندوق جدید نقره
طبق اخبار رسمی و مجوزهای صادر شده از سوی سازمان بورس، قرار است سه صندوق جدید به صورت همزمان یا با فاصله زمانی اندک پذیرهنویسی شوند. این صندوقها توسط شرکتهای سبدگردان معتبر مدیریت میشوند
۱. ماهیت این صندوقها چیست؟
این صندوقها از نوع ETFs قابل معامله در بورس و کالایی هستند. دارایی پایه آنها «گواهی سپرده شمش نقره» و «اوراق مشتقه نقره» (آتی و اختیار معامله) است.
2 . شرایط پذیرهنویسی
در پذیرهنویسی، شما واحدها را به قیمت اسمی یا قیمت مبنای اولیه خریداری میکنید.
- قیمت هر واحد: ۱۰۰۰ تومان (۱۰,۰۰۰ ریال) است.
- روش خرید: از طریق تمام سامانههای معاملاتی (ایزی تریدر، آگاه، فارابی و…).
- نمادها: نامهای دقیق نمادها مثل «سیمین»، «نقرابی» یا مشابه آنها باید در روز عرضه در سایت TSETMC چک شود.
- محدودیت خرید: معمولاً محدودیتی برای کدهای حقیقی وجود ندارد (مگر سقف تعیین شده کلی).
3. مزیت خرید در پذیرهنویسی
معمولاً (نه همیشه) صندوقها پس از پایان پذیرهنویسی و بازگشایی نماد، با یک رشد قیمت (گپ مثبت) روبرو میشوند. همچنین کارمزد معاملات در پذیرهنویسی صفر یا بسیار ناچیز است.
4. زمان و مهلت پذیرهنویسی
- تاریخ شروع: دوشنبه، ۱ دیماه ۱۴۰۴.
- وضعیت: آغاز رسمی پذیرهنویسی اولین صندوقهای بخشی فلزات گرانبها (نقره) در بازار سرمایه.
5. معرفی مدیران و صندوقها
سه شرکت سبدگردان مجوز مدیریت این صندوقها را دریافت کردهاند. نمادهای معاملاتی این صندوقها در روز دوشنبه در سامانه TSETMC بازگشایی میشوند:
• سبدگردان بازده: با نام صندوق “سیلور ”
• سبدگردان توسعه فیروزه: مدیر صندوقهای خوشنامی همچون «فیروزه»، «دریا» و «طلا» که نماد نقره آن احتمالاً از خانواده فیروزه خواهد بود. نام صندوق : “نقرابي”
• سبدگردان هامرز: بازیگر جدید و فعال بازار کالایی. نام صندوق : “سيمين”
نکته معاملاتی: برای یافتن نماد دقیق در صبح روز دوشنبه، کافیست در پنل کارگزاری خود نام «نقره» یا نام یکی از این سبدگردانها (مثلاً «فیروزه») را جستجو کنید.
6. شرایط مالی و محدودیتهای خرید
- قیمت مبنا (هر واحد): ۱,۰۰۰ تومان (۱۰,۰۰۰ ریال). خرید در این قیمت به معنی خرید به ارزش اسمی و بدون حباب است.
- سقف سرمایه صندوقها: هر صندوق مجاز به جذب 900 میلیارد تومان (۹۰۰۰ میلیارد ریال) سرمایه اولیه است.
- تبصره: در صورت استقبال شدید و تکمیل سقف، با مجوز سازمان بورس این مبلغ تا 1800 میلیارد تومان قابل افزایش است.
- حداقل سفارش: طبق قوانین اکثر سامانههای معاملاتی (OMS)، حداقل ارزش سفارش خرید ۵۰۰ هزار تومان (۵۰۰ واحد) است.
7. ساعت و نحوه معاملات
- ساعت کاری: معاملات این صندوقها مشابه صندوقهای طلا، پیوسته از ساعت ۱۲:۰۰ تا ۱۸:۰۰ انجام میشود.
- دامنه نوسان: ۱۰٪ (مثبت و منفی) نسبت به قیمت پایانی.
مقایسه استراتژیک؛ صندوق طلا بخریم یا صندوق نقره؟
این سوالی است که ذهن اکثر سرمایهگذاران را درگیر کرده است. بیایید مقایسه کنیم:
| ویژگی | صندوق طلا | صندوق نقره |
| نوسانریزی | متوسط | بسیار بالا |
| محرک قیمت | انس جهانی طلا + دلار | انس جهانی نقره + دلار + تقاضای صنعتی |
| همبستگی با اقتصاد | ضد چرخهای (در رکود رشد میکند) | همبستگی با رشد صنعتی (در رونق صنعتی رشد میکند) |
| مناسب برای | سرمایهگذاران محتاط و بلندمدت | سرمایهگذاران جسور و نوسانگیر |
نتیجه: نقره “بتای” بالاتری نسبت به طلا دارد. یعنی اگر طلا ۱۰٪ رشد کند، نقره ممکن است ۱۵٪ یا ۲۰٪ رشد کند. اما برعکس آن هم صادق است؛ در ریزشها، نقره سقوط شدیدتری دارد.
ریسکها و هشدارهای سرمایهگذاری
قبل از اینکه دکمه خرید را در روز پذیرهنویسی فشار دهید، این نکات را در نظر بگیرید:
- حباب اولیه: گاهی در روزهای ابتدایی بازگشایی صندوقها (بعد از پذیرهنویسی)، هیجان خرید باعث میشود قیمت بازاری بسیار بالاتر از ارزش ذاتی برود. همیشه NAV ابطال صندوق را چک کنید. خرید در قیمتهای ۲۰٪ بالاتر از NAV اشتباه محض است.
- نوسانات انس جهانی: قیمت نقره جهانی بسیار وحشی است. ممکن است در یک هفته ۱۰٪ بریزد. اگر تحمل دیدن قرمزی پرتفوی را ندارید، سهم کمی را به نقره اختصاص دهید.
- مدیریت صندوق: عملکرد صندوق به هوش مدیران آن در خرید و فروش گواهیها و استفاده از ابزار مشتقه (فیوچرز نقره) بستگی دارد. برخی صندوقها ممکن است از رشد بازار جا بمانند.
استراتژی پیشنهادی برای شما (نقشه راه)
با توجه به شرایط فعلی بازار و پذیرهنویسیهای پیش رو، این استراتژی پیشنهاد میشود:
- تخصیص هوشمند: اگر پرتفوی شما ۱۰۰ میلیون تومان است، پیشنهاد میشود حدود ۵٪ تا ۱۰٪ (۵ تا ۱۰ میلیون تومان) را به صندوق نقره اختصاص دهید.
- خرید پلهای: اگر نتوانستید در پذیرهنویسی شرکت کنید، در روز بازگشایی عجله نکنید. اجازه دهید هیجان تخلیه شود و قیمت به NAV نزدیک شود.
- نگاه به دلار: از آنجا که قیمت نقره در ایران حاصل ضرب (انس نقره × دلار آزاد) است، تا زمانی که انتظارات تورمی و قیمت دلار صعودی است، صندوقهای نقره پتانسیل رشد دارند.
جمعبندی
پذیرهنویسی ۳ صندوق جدید نقره در بورس کالا، نشاندهنده بلوغ بازار سرمایه ایران و درک پتانسیلهای عظیم فلز خاکستری است. نقره دیگر صرفاً یک فلز زینتی نیست؛ بلکه سوخت اصلی تکنولوژیهای آینده است. با شرکت در این پذیرهنویسیها، شما عملاً روی آینده انرژی خورشیدی، خودروهای برقی و البته پوشش تورم ریالی سرمایهگذاری میکنید.
این صندوقها ابزاری امن، شفاف، نقدشونده و بدون مالیات هستند که جای خالی آنها سالها در سبد دارایی ایرانیان حس میشد.
