Iv rank چیست؟ کلید شناسایی بازارهای پرنوسان + کاربرد عملی در معاملات آپشن
IV Rank یا Implied Volatility Rank یک معیار آماری است که موقعیت فعلی تغییرپذیری ضمنی (IV) یک دارایی را در مقایسه با محدوده تاریخی آن در یک دوره مشخص (معمولاً ۱ سال) نشان میدهد. این شاخص به معامله‌گران کمک میکند تا تشخیص دهند که آیا IV یک دارایی (مثل سهام، اختیار معامله یا ارز دیجیتال) در سطح بالا، پایین یا متوسط نسبت به گذشته قرار دارد.
چرا مهم است؟ نقش آن در بازارهای پرنوسان چیست؟
IV Rank (رتبه تغییرپذیری ضمنی) معیاری کلیدی برای معامله‌گران اختیار معامله (Options) و فعالان بازارهای مالی است، زیرا:
-
تعیین ارزندگی اختیارها
نشان میدهد آیا قیمت اختیارها گران، ارزان، یا منصفانه است.
مثال: اگر IV Rank سهمی ۸۰٪ باشد، یعنی اختیارهای آن در ۸۰٪ بالاترین محدوده تاریخی خود قرار دارند و احتمالاً گرانتر از حد معمول هستند.
-
کمک به انتخاب استراتژی معاملاتی
IV Rank بالا (مثلاً +۷۰٪): مناسب برای فروش اختیار (مثل فروش استرادل) چون احتمال کاهش IV وجود دارد.
IV Rank پایین (مثلاً -۳۰٪): مناسب برای خرید اختیار (مثل کال اسپرد) چون احتمال افزایش نوسانات هست.
-
پیشبینی تغییرات نوسانات بازار
IV Rank بالا اغلب پس از رویدادهای مهم (مثل انتشار گزارش سود) کاهش مییابد.
IV Rank پایین ممکن است نشاندهنده افزایش احتمالی نوسانات باشد.
-
مقایسه بین دارایی‌های مختلف
کمک میکند تا سهام یا دارایی‌هایی که نوسانات غیرعادی دارند را شناسایی کنید.
مثال: اگر IV Rank سهام الف ۸۵٪ و سهام ب ۴۰٪ باشد، فروش اختیار سهام الف جذابتر است.
فرمول محاسبه IV RANK
IV حداقل –IV فعلی
IV Rank= ——————————————-
IV حداقل – IV حداکثر
مثال:
فرض کنید میخواهیم IV Rank سهام یک شرکت را برای امروز محاسبه کنیم. داده‌های تاریخی تغییرپذیری ضمنی (IV) در ۱ سال گذشته به این صورت است:
حداقل IV ثبت‌شده در ۱ سال گذشته: ۲۰٪
حداکثر IV ثبت‌شده در ۱ سال گذشته: ۵۰٪
IV فعلی سهام: 40%
تفاوت IV فعلی با حداقل تاریخی:
40% (IV فعلی) −20%(حداقل) =20%
تفاوت حداکثر و حداقل IV:
50%(حداکثر)−20%(حداقل)=30%
محاسبه IV Rank:
20%
——— * 100 = 66.67
30%
IV Rank سهام شرکت امروز ۶۶.۶۷٪ است.
این یعنی IV فعلی در ۶۶.۶۷٪ از محدوده تاریخی خود (بین ۲۰٪ تا ۵۰٪) قرار دارد.
IV Rank 66.67% نشان میدهد:
- اختیارهای شرکت نسبت به گذشته گرانتر از حد متوسط هستند.
- اگر به ۸۰-۹۰٪ برسد، سیگنالی برای فروش اختیار (مثلاً فروش استرادل) است.
- اگر زیر 30% باشد سیگنال خرید اختیار محسوب میشود.
IV Crush چیست؟
IV Crush (یا Implied Volatility Crush) پدیدهای است که در آن تغییرپذیری ضمنی (IV) اختیارهای معاملاتی (Options) بهطور ناگهانی و شدید کاهش مییابد، معمولاً پس از یک رویداد مهم مانند:
انتشار گزارشهای سود (Earnings Reports)
اخبار سیاسی/اقتصادی (مثل انتخابات یا تغییر نرخ بهره)
حوادث غیرمنتظره (مثل بحران‌های بازار)
چرا IV Crush رخ میدهد؟
به علت کاهش عدم‌قطعیت (Uncertainty Reduction):
قبل از رویدادهای مهم، معامله‌گران به دلیل ترس یا هیجان، IV را بالا می‌برند (اختیارها گران می‌شوند).
پس از رویداد، وقتی اطلاعات منتشر شد، عدم‌قطعیت از بین می‌رود و IV به‌سرعت افت میکند.
تأثیر IV Crush بر انواع اختیارها:
1- اختیارهای خرید (Call Options):
اگر IV Crush رخ دهد، ارزش Callها کاهش مییابد (حتی اگر قیمت سهم بالا رفته باشد!).
2- اختیارهای فروش (Put Options):
ارزش Putها نیز با کاهش IV کم میشود (حتی اگر سهم افت کند!).
مثال عملی
فرض کنید داده‌های تغییرپذیری ضمنی (IV) شرکتی در ۱ سال گذشته به این صورت است:
حداقل IV تاریخی: ۳۰٪ حداکثر IV تاریخی: ۸۰٪ IV فعلی: ۶۵٪
محاسبه IV Rank:
65% – 30% 35
————– * 100 = ————— * 100 = 70%
80% – 30% 50
IV Rank ۷۰٪ است، یعنی اختیارهای آن در ۷۰٪ بالای محدوده تاریخی خود قرار دارند (گران هستند).
استراتژی‌های معاملاتی بر اساس IV Rank
الف) IV Rank بالا (مثلاً ۷۰٪+): فروش اختیار
موقعیت:
قبل از گزارش سود، IV Rank به ۷۰٪ رسیده است.
انتظار دارید پس از گزارش، IV Crush رخ دهد (کاهش نوسانات).
استراتژی پیشنهادی:
فروش استرادل (Sell Straddle):
فروش همزمان Call و Put با قیمت اعمال یکسان (مثلاً Strike ۲۰۰ دلار).
دریافت حق بیمه بالا به دلیل IV بالا.
اگر قیمت سهم پس از گزارش نزدیک به ۲۰۰ دلار بماند، سود شما = کل حق بیمه دریافت شده.
ریسک:
اگر قیمت سهم به شدت بالا/پایین برود، ضرر احتمالی نامحدود است (نیاز به مدیریت ریسک).
ب) IV Rank پایین (مثلاً ۳۰٪-): خرید اختیار
موقعیت:
IV Rank تسلا ۲۵٪ است (اختیارها ارزان هستند).
پیشبینی می‌کنید به زودی اخبار مثبت درباره تولید باتری منتشر شود.
استراتژی پیشنهادی:
خرید کال اسپرد (Bull Call Spread):
خرید ۱ Call با اعمال ۲۰۰ دلار (قیمت فعلی سهم: ۱۹۰ دلار).
فروش ۱ Call با اعمال ۲۱۰ دلار برای کاهش هزینه.
اگر سهم به ۲۱۰ دلار برسد، سود شما = تفاوت اعمال‌ها (۱۰ دلار) منهای حق بیمه پرداختی.
مزیت:
هزینه کمتر نسبت به خرید Call خالص (به دلیل فروش Call دیگر).
سود محدود اما ریسک کنترل‌شده.
ج) IV Rank متوسط (۴۰-۶۰٪): استراتژی‌های درآمدی
موقعیت:
IV Rank ۵۰٪ است (در محدوده نرمال).
شما سهام را دارید و می‌خواهید درآمد اضافی ایجاد کنید.
استراتژی پیشنهادی:
فروش کاورد کال (Covered Call):
فروش Call با اعمال بالاتر از قیمت فعلی (مثلاً Strike ۲۲۰ دلار).
اگر سهم بالای ۲۲۰ دلار نرود، سود شما = حق بیمه.
ریسک:
اگر سهم خیلی بالا برود، سود شما محدود به Strike فروخته شده است.
